Lastik Değiştirmeyi Bilmeden IRONMAN Yapmasak?

Bu yazıda yazacaklarım maalesef bazı kişileri rahatsız edecek. Hatta bazı antrenörleri de rahatsız edecek. Ama gerçek antrenörlerin bana hak vereceğini düşününüyorum. Kimseyi IRONMAN yapmaktan soğutmak değil amacım, tam tersine belli bir fiziksel yeterliliği olan herkesin yeterli antrenmanı yaparsa kendi yeterlilikleri çerçevesinde belki kısa belki uzun vadede IRONMAN yapabileceğini savunuyorum. Beni bu yazıyı yazmaya iten şey son dönemde çok sık karşılaştığım dialoglar. Bundan 7-8 sene önce Türkiye'de Triatlon sporunun ne olduğunu bilen kişi sayısı 1000 kişiyi geçmezdi. Hadi onların çevresi, ailesi vs desek 3000-5000 kişi diyelim. IRONMAN bitiren sporcu sayımız 2011 senesinde 12-13 kişiydi. Ben 2012 de ilk Full mesafe IRONMAN yarışımı bitirdiğimde tüm zamanlarda 17nci IRONMAN bitiren kişi olmuştum. O zamanlarda toplam yarım IRONMAN yapan sporcu saysı da 50 ila 70 kişi arasındaydı. Bu rakamları sevgili Önder Anıltürk abimiz sürekli liste halinde tuttuğu için biliyorum. O dönemlerde sosyal medyanın da gücü ile traitlon sporunun bilinirliliği arttı ve gün geçtikçe triatlon ve IRONMAN'de yarışan sporcu sayısı katlanarak yükseldi. Bu çok güzel bir gelişme fakat bu gelişme ile beraber maalesef bir "TITLE" gibi gözüken "IRONMAN OLMA" hayali, yeterli altyapıyı yapmadan, çok uzun ve zor yarışlara balıklama dalmalara sebep olmaya başladı.


Mesela son günlerde triatlon sporuna merak salan bir çok kişi bize ulaştığında, genellikle şu cümleler ile karşılaşıyoruz; "Ben 3 ay sonraki "X IRONMAN 70.3" yarışına katılacağım. Sosyal medya ve günümüzün birşeyler başarabilmiş olma dürtüleri ile triatlon sporu birleştiğinde aklımıza ilk gelen maalesef IRONMAN mesafe yarışlar yani orta ve uzun mesafe triatlon yarışları oluyor. Fakat burada bir durmak lazım. IRONMAN gerçekten büyük bir organizasyon ve o yarışları bitirmek hayat anlamında büyük motivasyon. Ama triatlona ilk adım attığımızda bir durup yeterliliklerimizi ortaya çıkartacak belli bazı soruları kendimize sormamız ve bir yol haritası çıkartmamız gerekmez mi? Mesela yüzme kapasitem nasıl?, bisiklette ne kadar teknik ve beceriye sahibim gibi. Koşuya yeni başlayan bir sporcunun ilk yarışında 100km lik ultramaraton koştuğunu hiç gördünüz mü? Göremezsiniz. Önce kısa mesafeler ile başlar ve step step mesafeler artar. Triatlonda da böyle olması gerekiyor ama biz bunu atlıyoruz. Önce bir sprint sonra olimpik hatta belkide 2-3 sprint, 2-3 olimpik triatlon yarışı koşmak lazım ki belli başlı triatlona ait şeyleri öğrenip pekiştirelim. Kendimizi tabiri caizse geliştirelim ve daha uzun mesafelere hem fiziksel hem de mental olarak hazırlayalım. Bende traitlon kariyerimin ilk senesi tam dolarken 2 half ve 1 full IRONMAN yarışı bitirmiştim ama o arada 3 sprint 2 olimpik triatlon koşmuştum ( İstanbul sprint-Eğirdir olimpik -Kuşadası sprint - Alanya olimpik - kasım Kıbrıs orta mesafe 70.3 -Pescara 70.3-İstanbul sprint -Frankfurt full IRONMAN ). Çok doğru bir triatlona giriş olduğunu bende savunmuyorum ama yine de sprint ve olimpik mesafe yarışları hiç es geçmedim. Takvimime aldım.


Unutmayalım bizler Triatletiz, yani 3 branştan oluşan bir sporu icra ediyoruz. IRONMAN ise o 3 branşın en uzun mesafe yarışı. IRONMAN yapmak gerçekten müthiş bir hedef. Bunu yapabilmeyi düşünmek bile büyük cesaret. Ama ne olursa olsun öncelikle Triatlon yapmayı öğrenmek lazım. Mesela ben ilk triatlon yarışımda sudan çıktığımda ilk 5dk yan yan koştum. Bunu tecrübe ettim ve başıma neler gelebileceğini bilerek o eksiklerim kapatmak için antrenman yaptım.

 

Bir kaç bilimsel data paylaşayım sizlerle. Bir antrenman biriminde aldığınız toplam yüke bazıları "total loading" der, son zamanlarda ise "Training Stress Score" ( TSS ) deniyor. Yaptığınız egzersizin süresi, şiddeti ile bir hesaplama yönetemi bu. Sizin 1 saatte alabileceğiniz en fazla skor 100 olarak hesaplanıyor. Eğer bir antrenmanda saat başına yaklaşık 70-80 skor alabiliyorsanız çok iyi rakamlar. Haftada iyi bir antrenman süreci sonucu yaklaşık 10 saat 12 saat antrenman yapsanız bu rakam size 500-700 arası TSS verir ki bu gerçekten profesyonel olmayan ve iş ve ev hayatının yanına sporu ekleyenler için iyi bir rakam. Siz 1 haftada 10-12 saat antrenman yaptığınızda ve şiddeti size 500-700 TSS getirdiğinde gerçekten yorulursunuz. Peki 1 IRONMAN 70.3 yarışında yaklaşık aldığınız TSS kaç biliyor musunuz? 500 ila 600 arasında. Eğer 5 saatinde altında gelen bir atletseniz sizlerden bahsetmiyorum zaten. Peki IRONMAN mesafesi yani 3800m yüzme - 180km bisiklet - 42km koşu dan oluşan mesafede alacağınız TSS? 11-12 saatte bitirseniz ki 11-12 saat gerçekten iyi bir süre, en az 800-1000 TSS alırsınız. Şimdi bu işe yeni başlayan bir sporcu olarak düşünün kendinizi. Bu yoğunlukta bir stresi vücudunuza vermeden önce yeterli antrenmanı yapak istemez misiniz? Bu antrenman süreci uzun ve mental olarak gerekli bir süreç. Sakatlanmamak için ve sağlık için yeterli antrenmanı yapmak ve kendimizi her yönden bu işe hazırlamamız için zamana ihtiyacımız var.


Diğer bir konuya değineyim; yarışa hazırlık süreci. Bir IRONMAN veya IRONMAN 70.3 yarışı için Kayıt, Uçak bileti, Konaklama, Yeme-İçme, Ekipman, gibi bir çok masrafınız var. Herhangi bir yarışı yapan tanıdığınız varsa sorabilirsiniz size anlatır. Hele ki FULL mesafe yarış için en az 1 sene öncesinden kayıt olmanız gerekiyor çünkü yarışlar çok hızlı kapanıyor. Avrupada olan 10-12 tane FULL mesafe yarışından sadece 1-2 tanesinde son 6 ay kayıt için yer oluyor. Yapacağınız onca masraf, aylarca antrenman için harcadığınız onca zaman, aileden ve arkadaşlardan sosyal ortamdan çaldığınız zaman. Hepsini bir kenara yazdığınızda öncelikle bir kaç tane lokal daha kısa mesafe yarışta yarışmak ve o atmosferi test etme, ekipmanlarını ve yeterliliklerini test etmek daha iyi olmaz mı? Mesela lastik değiştirmeyi bilmeden IRONMAN yapmasak? Yarış beslenmesi üzerine herşeyi oturtturmuş olsak önceden?



Hepimiz kendi limitlerimizi aşmak, genişletmek için yarışıyoruz. Yapacağımız yarış kendimizle olmalı her zaman. Biliyorum adı IRONMAN olmasa, yani bir TITLE vermese bu kadar popüler olmazdı ama sırf adı IRONMAN diye, o TITLE'ı almak adına hazırlıksız bir şekilde o yarışlara girmek ne kadar doğru?