Triatlon ve IRONMAN Konuşma Dili, Vol 2: Bisiklet

Uzun bir aradan sonra tekrar döndük yazılarımıza. Vol 1 de sizlere Tratlon sporunu tanıtıp Yüzme ile alakalı malzeme ve genel terimleri anlatmıştım. Şimdi ise Bisiklet konusuna değineceğim. Öncelikle aşağıdaki resime dikkatlice bakmanızı istiyorum. Bu Bisiklet gibi gözükse de üzerinde her parçanın adı yazmakta. 

Yol Bisikletinin Anatomisi

Ama biz özellikle Draft olmayan yarışlarda ve IRONMAN yarışlarında aşağıda gördüğünüz Bisikleti kulanıyoruz.

Zamana Karşı Bisikletinin Anatomisi

Şimdi gelelim bunları tanımaya yavaş yavaş. Öncelikle Ana sistemden başlayalım. 

Kadro

• Kadro : Bisikletin iskeletidir. Yabancı dilde Frame olarak söylenir. Her iki ismide bolca duyarsınız. Bisikletin üzerindeki ana iskelet, Alüminyum, Karbon veya özel titanyum yapılı Kadrolar duyarsınız. Şuan an en çok duyduğunuz Karbon Kadrolardır. Karbon kadronun en büyük özelliği asfalttan aldığı titreşimi emerek size en az seviyede hissettirmesidir. Birçok kişi karbon bisikletlerin hafif olduğu için tercih edildiğini düşünür ama çok hafif alüminyum kadrolarda vardır. Kadronun her bir parçasının bir adı vardır. Ve kadro boyu diye bir tabir. Sırayla başlayalım.
• Seat Tube : Kadronun selesinin takıldığı en üst noktadan, pedal ve dişlilerin takıldığı en alt nokta arasındaki parçanın adı. 
• Down Tube : Pedal ve dişli setinin takıldığı en alt noktadan, önde gidonun takıldığı yere kadar olan parçaya verilen ad.
• Head Tube : Önde gidonun takıldığı ve ön çatalın bağlandığı kısa bölüm. 
• Top Tube : Boğaz ile sele borusu arasındaki parça.
• Seat Stay : Selenin takıldığı en üst noktadan, arka jantın takıldığı yere kadar olan parça.
• Chain Stay: Göbek ile arka jantın arasındaki parça.
• Fork : Maşa diye bildiğimiz ön çatal. 
• Seat Post : Sele borusu, selenin takıldığı yer.
• Stem-Boğaz : Ön maşanın en üst noktası ile Gidonu birbirine bağlayan ara parça.
• Handlebars-Gidon : Bisiklete yön verdiğimiz direksiyon parçası =) 
• Brakelever-Fren : Gidonun en uç noktalarında bulunan bisikleti durdurmaya yarayan kollar, ayrıca yol bisikletlerinde vitesler de bunların içinde bulunuyor.
• Saddle-Sele : Üzerine oturduğumuz genellikle rahatsız olan "koltuk!" =) 
• Aerobars : Özellikle zamana karşı bisikletlerinde öne yattığımızda uzanıp tuttuğumuz aparat.
• Pads : Aerobarlara yattığımızda dirseklerimizi koyduğumuz yumuşak bölüm.
• Kadro Boyu : Bisikletin büyüklüğünü ifade eder. Bazı firmalar uzunluktan bazı firmalar ise yükseklikten bu ölçüyü alırlar. O sebeple her markanın ölçüsü farklı olabilir. 

Ayna Kol ve Krank Kolu

Şimdi bunlar genel bilgilerdi. Birde Kadro haricinde bisikletin yürüyen aksamı ve aktarım dediğimiz vites sistemi var. Bisikletin göbek kısmında yer alan ve genelde büyük ve küçük 2 dişliden oluşan çark sistemi var.

Ayna Kol : Yanda gördüğünüz iki çarktan oluşan ve üzerine pedalların takıldığı Krank kolunun bulunduğu dişlilere Ayna kol deniyor. En fazla kullanılan 3 farklı kombinasyonu vardır bu büyük ve küçük çarkların. Bunlar; 50/34, 52/36, 53/39 kombinasyonlarıdır. Büyük olan rakam büyük dişlideki diş sayısını, küçük olan rakam küçük dişlideki diş sayısını ifade ediyor. Genelde büyük olan dişli yokuş inişleri ve düz yolda kullanılan, küçük dişli ise tırmanış ve yavaş sürüşlerde kullanılan dişlilerdir.

Krank : Ayna kolun merkezinden başlayan ve pedalın takıldığı en uç noktaya kadar uzanan kol.  Boyutları kişiden kişiye göre değişir. Her boy Krank kolu arasında 2.5mm fark vardır. Örn; 167.5mm, 170mm, 1725mm gibi.

Ruble

Ruble : Arka janta bağlı dişli sistemi. Şuanda 10 veya 11 farklı boyutta çarkın birleşmesinden oluşurlar. Bunlarda yine Ayna Kol'da olduğu gibi kombinasyonlar bulunur. En çok kullanılan sistemler; 11/23, 11/25, 11/28, 12/25 gibidir. Küçük rakam en alttaki küçük dişliyi, büyük rakam en üstteki büyük dişliyi ifade eder.
Şimdi bunlar ne ifade ediyor? Kısaca özeti şu, öndeki Ayna Kol'da bulunan dişli sayısını arkada Rublede bulunan dişli sayısına böldüğünüzde siz bir tam tur pedal çevirdiğinizde arka tekerleğin ne kadar döneceğini bulmuş oluyorsunuz. Tabii ki yolda giderken bu matematiği yapma şansınız yok. Ama eğer yokuşu bol bir parkura 53/39 'a 11/23 kombinasyon ile girerseniz çok zorlanacağınız aşikar. Bunları göz önüne alarak bir kombinasyon belirlemekte fayda var.

Zincir : Ayna kol ve Ruble arasındaki bağlantıyı sağlayan sistem. Küçük birçok parçadan oluşur, her birine Bakla denir.

Bisikletimizde birde aktarım sistemimiz vardır. Yani Vites sistemi. Altta gördüğünüz gibi.

Soldan başlarsak ilk gördüğünüz parça az önce baktığımız Ruble. İkinci parça Ön Aktaracı , yani Ayna koldaki dişlileri değiştiren vites sistemi. Bunu sol elimizdeki fren kolu ile yaparız.  Üçüncü parça Vites ve Fren kolu , yani gidonda yer alan parça, ellerimiz ile bu kol sayesinde fren yaparız. Aynı zamanda eğer sıkmaz ve içeri doğru itersek vites değiştiririz. Dördüncü parça Arka Aktarıcı , Sağ elimizdeki Ön fren kolundan kontrol edilir. Son parça ise zincirimiz. Ön ve arka dişli sistemini birbirine bağlayan parça.

Frenler

Fren Sistemi : Ön ve Arkada bulunan ve durmamızı sağlayan sistem. Ön gidonda bulunan fren kolu ile kontrol edilir. Sağ elcikteki fren kolu arka fren, sol elcikteki fren kolu ön freni kontrol eder.

Kal

Kilitli Pedal

Kilitli Pedal :Normalde üzerine basıp çevirdiğimiz pedalların aksine ayakkabının altına takılan Kal ile pedal ve ayakkabıyı birbirine sabitleyen bir sistemdir.

Kal : Kilitli pedala ayakkabıyı sabitlemek için bisiklet ayakkabısının altına takılan bir aparat.

Triatlon Ayakkabısı

Bisiklet Ayakkabısı ( Triatlona özel ) : Bisiklet ayakkabılarının en büyük özelliği altını çok sert olması ve Kal takılıp bisiklete kilitlenebilmesidir. Triatlon ayakkabılarında ise en büyük fark, üzerindeki tek bir cırt ile giyilebilmesi ve çıplak ayak ile giyilebilme özelliğidir. Yanda gördüğünüz ayakkabı gibi tek bir cırt ile hızlıca giyebilirsiniz.

Zamana karşı bisiklet ve Aero Kask

                                                                      Aero Kask : Bu kaskların en büyük özelliği kulakları da içine alacak gibi bir tasarıma sahip olmaları ve arkaya doğru bir kuyruk gibi uzamalarıdır. Gördüğünüz gibi karşıdan gelen rüzgarı tamamen en minimum sürtünme ile yarıp arkaya atmaya yarar. Tek handikapları aşırı sıcak havalarda bunaltıcı olabiliyorlar.

Draft : Bisikletlerin birbirlerinin rüzgarlarından faydalanarak yarışmaları. 2 bisiklet görüldüğü gibi lastik lastiğe gider ve arkadaki bisikletçi daha az enerji harcayarak aynı hızda gider. Bu tarz draftlı yarışlarda yol bisikleti kullanma zorunluluğu vardır. Güvenlik açısından. Aerobarlarda ön gidonu geçmemek zorundadır ve önü kapalı olacaktır.

Non-Draft : Bisikletlerin draft yapmalarının yasak olması. Bu IRONMAN yarışlarının başlıca kuralıdır. 2 bisiklet arasında 7 metre minimum olmalıdır ve yanyana geldiklerinde geçiş anı vs, en az 3 metre olmalıdır. Yoksa ceza alırsınız. Bu tarz yarışlarda TT yani zamana karşı bisikletleri kullanmak serbesttir. Burada ise kurallar gereği aerobar ön lastiğin en uç noktasını geçmemelidir.







Ve Jantlar tabii ki =) . Özellikle benim en büyük motivasyon kaynağımdır ve aslında çok önemlidir. Karbon ve Alüminyum olarak ikiye ayırabiliriz. İçinde teller ile göbek kısmına bağlanır. Rüzgarlı havalarda kalın profilli jantlar pek tavsiye edilmez. Genelde ön tarafta max 40mm arka tarafta ise 80mm kullanılır. Belirli hızlara çıkmadan Disk dediğimiz komple kapalı jantlar tavsiye edilmiyor.


Lastik patladığında ise değiştirmemize yarayan birkaç aparatımız var. Bunlar özetle Levye, İç lastik, alyen seti, yama setidir.

Bisiklet için Triatlona özel yazabileceklerim şimdilik bunlar. Bundan sonraki yazımda sizlere koşu ile alakalı kısımları anlatmaya çalışacağım.