Triatlon ve IRONMAN Konuşma Dili, Vol 1: Giriş ve Yüzme

10 arkadaş toplandık başladık sohbet etmeye, Şöyle yüzdüm, böyle bindim, orada draft yaptılar, T1 de şöyle oldu vs,vs.. yanımızdaki 3 kişi bize Turist gibi bakıyorlardı. Sanki Fransa'dan gelmişiz de, onlar 2-3 kelime fransızcalarıyla konuştuklarımızı anlamaya çalışıyorlardı. Taper'lar, Ruble'ler havada uçuşuyor =) Sonra her cümle sonunda konuştuğumuz şeylerin ne olduğunu açıklamaya çalıştık. Bize ne kadar normal gelse de, bu spora aşina olmayanlara çok zor ve değişik bir konuşma dilimiz var. Ben özetle neler konuştuğumuzu ve ne anlamlara geldiğini sizlere anlatmaya çalışacağım. 

Ayak Tahtası ( Kick Board

Öncelikle biz hangi sporu yapıyoruz? Adı Triatlon. Peki bu sporu yapana ne deniyor? Triatloncu. Triatloncu ne arkadaşım!? kimlerdir? Biz Triatloncu değiliz arkadaş! Triatlet'iz. öncelikle onu netleştirelim lütfen. Ve bize triatloncu denmesini de pek sevmeyiz bilginiz olsun. Bizim adımız Triatlet. Sonra nedir peki bu sporun adı?  Triathlon kelimesi Yunan orjinli bir kelimedir. Treis ( three-üç ), archos ( contest-yarışma ) kelimelerinin birleşmesinden oluşur. 3 branşın arka arkaya ara verilmeden yapılması üzerine kurulu bir olimpik spordur. Sırasıyla Yüzme-Bisiklet-Koşu olarak yapıyoruz. Şuanda geçerli 4 ayrı mesafe yarışımız var. Sprint, Olimpik, Orta Mesafe, Uzun Mesafe. Orta mesafeye Half IRONMAN, uzun mesafeye Full IRONMAN deniyor. Ama asıl isimleri IRONMAN ve IRONMAN 70.3 dür. IRONMAN; Yüzme 3800m, Bisiklet 180km, Koşu 42.195m'den oluşan bir dayanıklılık yarışıdır. Bu mesafeleri Mil'e çevirip toplarsak 140.6 mil edecektir. Bunun tam yarısı olan mesafede yapılan yarışlarda mesafe 70.3 mil olacaktır. Bu sebeple IRONMAN 70.3 denmektedir. Mesafeler ise şu şekilde sıralanıyor;

Adı	Yüzme	Bisiklet	Koşma	Açıklama
Sprint	750 m (0.5 mil)	20 km (12.4 mil)	5 km (3.1 mil)	orta mesafelerdir
Olimpik	1500 m	40 km	10 km	Uluslararası kabul gören verilerdir.
Half-Ironman	1.2 mi (1.9 km)	56 mi (90 km)	13.1 mi (21.09 km)	"70.3" ya da yarı demir adam olarak da adlandırılır.
Ironman	3.8 km.	180 km.	42.195 m.	"Demir adam" olarak da bilinen uzun mesafe yarışı

Kısa tarihçesi ise şu şekilde; 1902 senesinde 3 branşın arka arkaya yapılmasından oluşan ilk yarışlar düzenleniyor. İlk yarış koşu-bisiklet-kano şeklinde yapılıyor. Fransızlar 1920 senesinden itibaren “3’lü spor” adı altında yüzme-bisiklet-koşu olarak fakat yerleri farklı şekilde birçok yarış düzenliyor. Triatlon diye adlandırılan yüzme-bisiklet-koşu şeklinde yapılan ilk yarış 25 Eylül 1974 senesinde Kaliforniya’da yapılıyor. İlk uzun mesafe yani IRONMAN yarışı ise aslında tam bir sidik yarışı =). Koşucular mı yoksa Yüzücüler mi daha “Fit” üzerine başlayan bir iddia, daha sonra bir makalede okunan, Bisikletçilerde ölçülen “Maximum Oksijen Tüketimi” nin en yüksek olduğu ve demek ki bisikletçilerin herkesten daha “fit” olduğunu söyleyen Amerikan Deniz Kuvvetleri Komutanı John Collins, o dönemde Honolulu adasında yapılan 3 büyük uzun mesafe yarışını, her branştan sporcunun yapmasını, yarışmayı kazananında en “fit” sporcu olduğunu seçme fikrini ortaya atma deliliği. İşte IRONMAN’in çıkışı bu. O adada yapılan  Waikiki Roughwater Yüzme Yarışı  2.4 mil (3.9 km),  Around-Oahu Bisiklet yarışı (115 mil (185 km) ki bu yarış normalde 2 gün üzerinden yapılan bir yarış, ve Honolulu Maratonu 26.219 mil ( 42.195 metre) yarışlarını tek günde arka arkaya yapmaya karar veriyorlar. Sadece Bisiklet etabını biraz kırparak başlangıç ve bitiş yerini yüzme yarışının olduğu yere kaydırıyorlar. Ve ilk yarış 15 kişinin katılımı ile 18 Şubat 1978 de yapılıyor. 12 atlet yarışı bitirebiliyor. Gordon Haller 11 saat 46 dakika 58 saniye ile ilk IRONMAN şampiyonu oluyor. Ve Collins “bunu bitirebilen sporcu Demir ( IRON ) gibi Adam’dır ( MAN )”  diyor ve o andan itibaren bu mesafeyi tamamlayan herkese IRONMAN hitap ediliyor.

Şimdi yaptığımız sporu sizlere tanıttıktan sonra konuşma dilimizi anlatmaya başlayabilirim. Branş branş gitmeye çalışacağım. Yüzme bizim ilk branşımız. Yarışlarda her stil yüzmek serbest. Ama Serbest stil hepsinden hızlı olduğu için bunu tercih ediyoruz. Ayak tahtası ( kick board ), Pullboy, El paleti, kesik ayak paleti, bone, gözlük, Ön şnorkel, wetsuit bizim yüzmede kullandığımız ekipmanlar. Kısaca;

• ·         Ayak Tahtası; genelde ellerimizle tutup, drill çalıştığımız ekipmanımız.
• ·         Drill; bir hareket bütününü parçalara bölüp öğretmek için kullandığımız küçük öğrenim hareketlerinin genel adı.
•     El paleti; ellerimize bir eldiven gibi taktığımız, genelde plastikten yapılan, kuvvet antrenmanlarında kullandığımız ekipmanımız.
• ·        Pullboy; ayaklarımızın arasına koyup, kalçamızı havaya kaldırsın ve ayak vurmamızıengelleyerek drill çalışmamızı sağlayan ekipmanımız.

• ·        Kesik ayak paleti; normal paletin ön tarafı kısaltılmış hali, özellikle drill antrenmanlarında kullanırız.
• ·        Bone; kafamıza taktığımız yumuşak esnek kumaş, plastik vs den yapılan başlık. Havuzlarda ve yarışlarda takmak mecburi. Özellikle IRONMAN yarışlarında yaş gruplarını ayırt etmekte kullanılıyor.
• ·       Gözlük; yüzerken gözümüze su kaçmasın diye taktığımız su geçirmeyen gözlük, özellikle IRONMAN gibi yarışlarda polarize özellikli olanı alırız ki güneş gözümüze gelirse kerterizimizi kaybetmeyelim.
• ·       Kerteriz; yönümüzü bulmak ve düz gidebilmek için sabit bir objeyi hizalamak.
• ·         Ön şnorkel; sağdan veya soldan nefes almadan sadece kol tekniğimize odaklanmamız için kullandığımız, bilinenin aksine borusu alnımızın ortasından yukarı çıkan şnorkel
• ·         Wetsuit; Açık deniz yarışlarında su sıcaklığı belli bir derecenin altına indiği anda giyilmesi mecburi olan neopren yapıdan oluşan yüzme kıyafet. Kalınlığı milimetre olarak ölçülür. Özellikle 3mm-5mm arası kullanılır. Aynı zamanda yüzerliliği arttırıp avantaj sağlar. İçine su almaz. 
• 
  
  
  
• 
  
  
  

IRONMAN yarışının startında 3 türlü start veriliyor günümüzde. Bunlardan birisi toplu start. Diğeri Wave start. Yaş gruplarına göre sizi ayırıp zaman aralıkları ile başlatırlar. En son ise bu sene Kalmar'da uygulanan suya girdiğiniz anda çip zamanı başlatan sistem. Bu sistem de geriden başlasanız dahi suya girdiğiniz anda zaman başladığı için zaman kaybınız olmuyor.

Şimdi yüzme ile ilgili kısa terminolojimiz bu. Sprint ve olimpik triatlonlarda eğer bisiklet etabında draft serbest ise yüzme çok önem kazanıyor. Suda ön grup ile kalıp bisiklette avantaj sağlayabilirsiniz. Fakat IRONMAN yarışlarında Bisiklet etabında Draft olmadığı için yüzmede kendi ritminizde yüzmeniz çok önemli. IRONMAN yarışlarında draft'ın yapıldığı tek yer yüzme etabıdır. Şimdi soracaksınız tabii "Draft" ne demek diye =). Türkçe adı " Deryar". Daha çok Bisiklette kullanılan bir terimdir.Öndeki bisikletlinin rüzgar kanalından gidip enerji tasarruf etmek anlamına geliyor. Suda ise yine önde yüzen sporcunun tam arkasında ya da bacak hizasında yanında yüzerseniz size belli bir avantaj sağladığı hatta bu avantajın %30 enerji tasarrufuna denk geldiği söyleniyor. Bu sebeple yüzmede sizden biraz hızlı bir sporcunun arkasından ayaklarına dokunacak kadar yakın yüzerseniz bu size avantaj sağlayacaktır. 

Yanda çok güzel bir Draft örneği görüyorsunuz. Özellikle Sprint ve Olimpik mesafe yarışlarda bu manzara ile bol bol karşılaşırız. Eğer biz "Abi yüzmede bir draft yapmışım varyaaaa" diye bir cümle kuruyorsak işte bu yandakinin aynısı oluyor. =)  







Bu yazıyı burada bitiriyorum. bir sonrakinde Bisiklet ile alakalı olan bilgileri sizler ile paylaşacağım.